Vitaminler Nedir?

Vitaminler, yaşamı sürdürebilmek için ihtiyaç duyulan organik bileşiklerdir. Çoğu vitamin yiyeceklerden gelmektedir. Çünkü insan vücudu ya yeterince üretmez ya da hiç üretmez. İnsanların D vitamininin çoğunu güneş ışığına maruz kalmaktan almaları gerekir, çünkü yiyeceklerde yeterince büyük miktarda bulunmaz. Bununla birlikte, insan vücudu güneş ışığına maruz kaldığında sentezleyebilir.

Vitaminler ya yağda çözünür ya da suda çözünür.

• Yağda çözünen vitaminler

Yağda çözünen vitaminler, vücudun ve karaciğerin yağ dokularında depolanır. A, D, E ve K vitaminleri yağda çözünür. Bunlar suda çözünen vitaminlerden daha kolay saklanır ve vücutta günlerce ve bazen de aylarca rezerv olarak kalabilirler .

• Suda çözünen vitaminler

Suda çözünen vitaminler vücutta uzun süre kalmaz. Vücut onları depolayamaz ve belli süre içinde vücuttan idrarla atılır. Bu nedenle, suda çözünür vitaminlerin yağda çözünen vitaminlerden daha sık alınması/üretilmesi gerekir. Örneğin; C vitamini ve tüm B vitaminleri suda çözünür .

Vitamin Çeşitleri Nelerdir?

• A Vitamini

A vitamini yağda çözünen vitaminlerdendir. A vitamini eksikliğinde gece körlüğüne ve kuru bir kornea ile sonuçlanan bir göz bozukluğu olan keratomalaziye neden olabilir. A vitamini alınabilecek kaynaklar; Karaciğer, morina karaciğeri yağı, havuç, brokoli, tatlı patates, tereyağı, lahana , ıspanak, kabak , kara lahana , bazı peynirler, yumurta, kayısı, kavun karpuz ve süt.

• B Vitamini

B vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. B vitamini eksikliğinde, beriberi ve Wernicke-Korsakoff sendromuna neden olabilir. B vitamini alınabilecek kaynaklar; maya, domuz eti, tahıl taneleri, ayçiçeği çekirdeği, kahverengi pirinç, tam tahıllı çavdar, kuşkonmaz, lahana, karnabahar, patates, portakal, karaciğer ve yumurta.

• B2 Vitamini

B2 Vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. B2 vitamini eksikliğinde ariboflavinoza neden olabilir. B2 vitamini alınabilecek kaynaklar; kuşkonmaz, muz , hurma, bamya, pazı, süzme peynir, süt, yoğurt, et, yumurta, balık ve yeşil fasulye.

• B3 Vitamini

B3 Vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. B3 vitamini eksikliğinde ishal, dermatit ve zihinsel rahatsızlık belirtileri ile pellagraya neden olabilir. B3 vitamini alınabilecek kaynaklar; karaciğer, kalp, böbrek, tavuk, sığır eti, balık (ton balığı, somon), süt, yumurta, avokado, tarihler, domates, yapraklı sebzeler, brokoli, havuç, tatlı patates, kuşkonmaz, fındık, kepekli tahıllar, baklagiller , mantar ve bira mayası.

• B5 Vitamini

B5 Vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. B5 vitamini eksikliğinde iştahsızlık, uykusuzluk, yorgunluk, kabızlık, bağırsak rahatsızlıkları ve yorgunluğa neden olabilir. B5 vitamini alınabilecek kaynaklar; etler, kepekli tahıllar (öğütme işlemi kaldırabilir), brokoli, avokado, arı sütü ve balık yumurtalıkları.

• B6 Vitamini

B6 Vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. B6 vitamini eksikliğinde uyku problemleri, anemi, depresyon, sinirlilik, ağız kenarı çatlakları, dermatoloji ve zihin karışıklığıne neden olabilir. B6 vitamini alınabilecek kaynaklar; etler, muzlar, kepekli tahıllar, sebzeler ve fındıklar.

• B7 Vitamini

B7 Vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. B7 vitamini eksikliğinde dermatit veya enterit veya bağırsak iltihabına neden olabilir. B7 vitamini alınabilecek kaynaklar; yumurta sarısı, karaciğer, bazı sebzeler.

• B9 Vitamini

B9 Vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. B9 vitamini eksikliğinde kilo kaybı, halsizlik ve yorgunluk ile birlikte ortaya çıkan anemiye neden olabilir. Ayrıca hamilelikte nöral tüp bozukluğu riskini artırır. B6 vitamini alınabilecek kaynaklar; yapraklı sebzeler, baklagiller, karaciğer, ekmek mayası, bazı müstahkem tahıl ürünleri ve ayçiçeği tohumları.

• B12 Vitamini

B12 Vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. B12 vitamini eksikliğinde yorgunluk, iştahsızlık, halsizlik, kalp çarpıntısı, nefes darlığı, depresyon, hafıza zayıflığı ve zihinsel beceri kayıplara neden olabilir. B6 vitamini alınabilecek kaynaklar; balık, kabuklu deniz ürünleri, et, kümes hayvanları, yumurta, süt ve süt ürünleri. Veganlara B12 tavkiyesi almaları tavsiye edilmektedir.

• C Vitamini

C Vitamini suda çözünen vitaminlerdendir. C vitamini eksikliğinde, Yorgunluk, Diş etlerinde kanama, dişlerde anormallikler, İsteksizlik, Eklem ağrıları ile seyreden skorbüt hastalığına , Eklem ağrılarına, ateşli hastalıklara dirençsizliğe neden olur. C vitamini alınabilecek kaynaklar; turunçgiller, Çilek, böğürtlen, kuşburnu, Domates, Lahana, Patates ile ıspanak, Marul, Yeşilbiber, asma yaprağı vb yeşil yapraklı sebzeler

• D Vitamini

D Vitamini yağda çözünen vitaminlerdendir. D vitamini eksikliğinde, Osteomalasia kemik hastalığı, Obeziteye, Uyku bozuklukları, Alzheimer hastalığı, Kronik yorgunluğa neden olabilir. D vitamini alınabilecek kaynaklar; Güneş ışığı ultraviyole B'ye (UVB) maruz kalmak ciltte D vitamini üretilmesine neden olur. Yağlı balık, yumurta, sığır karaciğeri ve mantarlarda da bulunur.

• D Vitamini

E Vitamini yağda çözünen vitaminlerdendir. E vitamini eksikliği çok nadir görülür. E vitamini alınabilecek kaynaklar; Kivi meyvesi, badem, avokado, yumurta, süt, fındık, yapraklı yeşil sebzeler, ısıtılmamış bitkisel yağlar, buğday tohumu ve kepekli tahıllar.

• K Vitamini

K Vitamini yağda çözünen vitaminlerdendir. K vitamini eksikliğinde, kanamaya olağandışı bir duyarlılık olan kanama diyatezi neden olabilir. K vitamini alınabilecek kaynaklar; yapraklı yeşil sebzeler, avokado, kivi. Maydanoz çok fazla K vitamini içerir.